Bayramın ilk günü (Ildızım- Çankırı şivesi)

Bayram namazının ardından Caminin ön tarafına sıra olduk. Tavacıgil’in Kamil Dayı ilk sıraya durmak istedi. Kabakgilin Kamil dayı Olum ben asgerden geldüğümde sen yini doğduydun, sıranı bekle diye çıkıştı. İki kamil arasında ufak bi münazara yaşandı. Böyüklerimizin elini öper -öpmez gurbanlıkları kesmek üçün evlere dağulduk. Bubam: - Sen gidedur, ben geliyon dedi. Eve gelür gelmez  anamın elini öpmeden  kurbanlık goçun yanına goştum. Goç da maşallah goç gibi. Bir aydur anam eliynen beslemiş. Gendi yimemiş, goça yidürmüş. Goç da inkar itmemiş. İstanbıl’da pazara çeksen, nerden baksan beş-altı gayma ider. Yav ana emme de dalmışın, Vir elini öpüyün. Anama sarıldım, elini öpdüm. El öpennerin çok olsun yavrım didi. Bubam da tık nefes oldu. Gapıdan içeri gendini zor attı. O’nun da elini öpdüm. Sağol Iramazan’ım. Hatırımızı yıkmadın, göğnümüzü gırmadın, Çıkıp geldin goca köyden buralara. Benim halim bu. Gendin kesebilecen mi ? Yoğsa Karabit Dayının Oğlu’na seslen.  – Ya vbuba ben gendüm hallederin. Aladağlarda, meylivatta davar gütmüş adamım. Sen varkan yanında bi şiye dokunmadım emme senden çok şiy öğrendim. Kesmeyi, yüzmeyi, boğarsuklarını çıkarmayı iyi bilürün. İşgembesiynen anam bi açyapsın da bizim işgembeler da bayram itsün. Anamı, bubamı bi gülme duttu.

Kurbanlık goça baktım. Cana gıymak ne kadak zor. Gözlerini bağladuk, kıbleye çevürüp duasını da yapduk. Irahmetlü didem uzun uzun dua iderdi. Mekdep, medirese görmüş adamdı. Hacıhafız Efendi didüklerinde çangırı’ın yetmiş pare köyü bilürdü. Hatipliği de iyiymüş emme,  sesi orta derece de imiş. Bi köye imam olacağsan zabah ezenini gözel oku yiter dermiş.  Köylüler bek imamın ilimine bakmazlar. Gonuşurken ağlatacan, ezen okurken inletecen. Eskiden oparlör yoğumuş. Bazı imamların sesi  sıranları geçmezmiş. O imamlar da bizim köyde ancak altı ay galabilürlermiş. Oparlörler minareye gonunca mertlik bozuldu. Her imam çınnadıyo ortalığı. Aletrik kesilince foyaları meydana çıkıyo. Kimse ezeni duymuyo.

Bi- iki saatte iki gurbanlığı halletdük. Kavurmayı hazurladuk. Çopurgilin haçça diyze, Yağcı gilin Hüsüyün Dayı, Kocomar gilin Osman Dayı, Zaro gilin Hasan dayı çıkıp geldiler. Hoş geldin didük. Ataş almıya gelmiş gibi , gapıdan el öpüp gidecekler emme. Bırakmayuz didük. Urguya abılanın güççük oğluna bozuk para virdim. Bakkaldan püsküüüt al didim. Maşallah gocaman olmuşlar. Hüsüyün Dayı bizim mevtalara da guran okumuş. Dan Dayı mezerlikte yir galmamış. Ora bizim köyden galabalık gibime geldi. Siçimlerde onnarı kütüğe yazsalar bizim köy kasaba olur. Çangırı’ya bi milletvekülü fazladan virürler. Gavurmada gavurma oldu. Teze teze yinmez dirler emme. Tencirede duracağna gannımızda dursun. Buyrun sufraya. Bu gün bayram. Istanbıl ağzı yapmayın. Yiyin . Valla Dayı gençlikde olsa bi tencire dokunmazdı. Şindi iki dıkım fazla aldımı nefes alamıyon.  Esgiden iki bazlamacı bi oturuşda bitirürdüm, midem bana mısın dimezdi. Kısa gün irken ağşam oluyo. Burdan çıkınca  Kocomargile İsligile  gidecen.  Urguya Diyze datlı yapmışdur. Haggımı kimse yimeden gidiyin.

Madem yokarı  maleye gidecen Memed Dayı’ya da bizim gurbanetinden virivir. Bize gelen giden olur. Belki Böğün gidemeyüz. Yaında nasip olursa Kavçiyililerler bayramlaşacan.  Dayı sana habar virmedük. İnşdeleri olacan Gavçiylilerin. Dan yiğenim ilin köyünden gız mı alınur. Ildızım’ın aktopukluları durukana, elin köyünün gara topuklularına mı galdın? Yav dayı dünya güççüldü. Sen  ne dyon. Şindiki gençler Obama’nın köyünden bile evleniyolar. Eccük ingülüzce bilürsen , imam nikahıynan gürcü gadunla evlendürürüz. Abılamız elini ıccak sudan soğuk suya sokmaz. Bu devirde gine bildüğünden şaşmıyacan. Anam, bubam Cıyakgilin Sarı Dayıynan Gavçiye gidip böyük bubalarının göğnünü alacaaz. Senin ağnıyacaan. Ataş bacayı sardı. Bubam arpalık ve Garacaören yolundaki tarlayı satacak habarın olsun. Malım satılık diyince alan da olmaz . Haçça diyze gadayifdan al bek datlı.Ne şargada çocuğuduk. Fakır evlerinde el öpünce  yimek yiyn diyince . Daha şindi yüdük derdük. Zengin evinde baklava olunca acıkıverürdük. Sağırebe de hiç yimek yimedük emme. Ebenin bi tavuğunu gurban ettük. Ebe haggını helal eddimi bilmiyoz. Esgere gitmeden hastaydı. Helallaşmadan fani dünyadan göçtü ırahmatli.

Ana’ Ayakda dinğelip durma. Yini gelin gibi. Ben bakarun gelene giden. Sen bubamın yanına otur.  Ne didin oğul gelen mi oldu ?

Gün boyu gelen gidenden Allah razı olsun. Bubam çok sevindi. Ağlaya, güle ağşamı eddük.

Sizin de bayram bizim ki gadak gözel giçsin. Yarın da gavçiyi de gözel giçerse o gadak yolu depüp geldüğüme değecek.

Hayırlı Bayramlar

Recep Cırık/ Belçika 7/12/2008