Tenezzüh trenlerinin geleceği haberi üzerine bilge insan, Çankırı tarihçisi Ahmet Kemâl Üçok, zamanına göre çok ileri görüşler ortaya koyan bir makale yazmıştır.
ÇANKIRI TARİHÇİSİ AHMET KEMÂL ÜÇOK’UN TEKLİF VE TAVSİYELERİ:
Çankırı tarihçisi A.Kemâl Üçok, tenezzüh treninin gelmesi sebebiyle bir yazı kaleme almış, bunun memlekete yararlarını ve alınması gerekli tedbirleri sıralamıştır. Yazı tenezzüh trenlerinin gelişinden hemen önce, 2 Haziran 1934’de yazılmıştır. Yazıldığı zaman itibariyle savunulan görüşlerin son derece isabetli ve ileri düzeyde olduğu görülür. O kadar ki, ortaya konan öneriler, turizm fikrinin pek oluşmadığı bir dönemde-Türkiye’nin tamamı için bile son derece ileri ve özgün fikirlerdir.
“Bu hafta işlemeye başlayan tenezzüh katarı memleketi iki suretle alakadar etmektedir.
1-Revabıt-ı medeniye(medenî ilişkiler) artar, içtimâi hayatın örnekleri görülür.
2-Memleket maddeten istifade eder.
Tenezzüh için gelenlerin seyahatlerinden hoşnut olmaları halinde rağbet artar, yolcu çoğalır. Her hafta 200 yolcu geldiğini ve beher yolcunun 2 lira bıraktığını farz edersek dört ayda vilayetimize 3200 lira kalır ve bunu artırmak bizim elimizdedir.
Bu hususta belediye, tayyare cemiyeti ve ahaliye düşen vecibeler vardır.
BELEDİYENİN YAPMASI LAZIM GELEN İŞLER:
1-İstasyon, Topbahçe, Feslikân ve benzeri mesire yerlerinde birer baraka yaptırarak ucuz fiyatla kiraya vermelidir.
2-Bu barakalarda(büfe) sandoviç(peynirli pide,kıymalı pide veya francala arasına konulmuş döner kebabı vs.), peynir tereyağı, meyve satılmalıdır. Fiyatlar çok ucuz olmalı ve narh hususuna dikkat edilmelidir.
3-Hiç olmazsa beyaz önlük takmış simitçi, poğaçacı, zeytinyağlı yaprak,biber ve patlıcan dolmacılar; seyyar satıcılık yapmalıdır.
4- Barakalarda ILDIZIM SUYU bulundurmalı, bardağı 10 para ve şişesi 1 kuruşa satılmalı.
5-Yine barakalarda müskirat dahi satılmalıdır. Sigara, tütün, kibrit bulunmalıdır.
Tayyare cemiyeti , belediyenin yapacağı işlere yardımcı olmak suretiyle gelir elde etmeli görüşünü savunan A.Kemal Üçok, futbolcu gençlerin kolluk takarak teşrifatçılık ve rehberlik hizmetleri yapmalarını önermektedir.
AHALİDEN BEKLENENLER:
1-İstasyon civarında münasip bir mahalde bir Cuma Pazarı kurularak burada etraf köylülerin tereyağ, peynir, meyve, sebze ve taze kesilmiş et satması temin edilmelidir. Ankara’dan gelenler, ihtiyaçlarının bir kısmını oradan karşılayabilirler.
2-Geçen sene bahçe sahiplerinin pek çok çiçek yetiştirdiklerini görmüştüm. Akşam trenin geri dönüşünde küçük-büyük çiçek demetleri hazırlanarak mümkün olabildiğince ucuza satılmalıdır.
3-Kamyon ve otomobil ile Âyân, Kenbaha gibi yerlere ucuza yolcu taşınmalıdır. Rağbet kazanana kadar ziyanına bile yapılabilir.
Üçok, semt isimlerinin değiştirilerek tarihi adlar verilmesini de teklif etmektedir. (Mesela, Saman Pazarı yerine Karatekin Meydanı gibi).
Not: Bu önerilerden ne kadarının uygulandığını bilemiyoruz. Ancak, belediye bazı düzenlemeler yapmış, EL İLÂNI dağıtarak yolcuları bilgilendirmiştir. İlânda belirtilen hususları da aynen yerine getirmiştir.
Çankırı Araştırmaları Sitesi 