Çankırı Dikenli’den Romanya’da Şehadete

Çankırılı Bir Şehidin Mektupları ( I )

Çankırı Dikenli’den Romanya’da Şehadete

-Merhum Şefik İşeri’nin aziz hatırasına-

Yrd.Doç.Dr. Ali Benli

Bundan iki yıl evvel akrabamızdan merhum Şefik İşeri, köyümüzde Küçük Ali diye maruf dedemizin kardeşi Molla Ahmed’in yazdığı bazı mektuplar olduğundan beni haberdar etmiş ve bu mektupları okumamı rica etmişti. Molla Ahmed’in Birinci Dünya Savaşı’nda Romanya Cephesinde şehit olduğunu biliyorduk. Elimizdeki mektupları okudukça mütehassis olmuştuk, kendisi de çok duygulandığını hatta göz yaşlarına hakim olamadığını bana ifade etmişti. Şefik İşeri’yi geçen yıl kaybettik. Kendisinden bana yadigar kalan bu mektupları tüm hemşerilerimle, vatanını seven tüm yurttaşlarımla paylaşmayı manevi bir mesuliyet saydığımdan bunları yayınlamak niyetinde idim. Muhterem Hakkı Duran Beyefendi’nin yönlendirmesi ile bu mektupları öncelikle Çankırı Araştırmaları Sitesi’nde yayınlamanın uygun olacağını düşündük. Geçmişten beri neredeyse her hanesinden şehit veren ve adeta şehitler yurdu olan Çankırımız için bu kahramanlık ve fedakarlıklar övünç olarak yeterlidir. İlk defa yayınlanacak olan bu mektupların yeni nesillere aktaracağı pek çok manevi mesajlar içerdiğini düşüncesindeyim.

Mektuplardaki bazı kısımlar yırtıldığı veya mürekkeple boyandığı için okunamamış bu kısımlar metin içerisinde boş bırakılmıştır. İhtiyaç duyulduğu yerde bazı kelime ve ifadeler köşeli parantez içerisinde günümüz Türkçesiyle verilmiştir.

Molla Ahmed’in ismi Milli Savunma Bakanlığı şehitler listesinde de kayıtlıdır. Aşağıda vereceğimiz bu kayıt mektuplarda verilen bilgilere uygun düşmektedir.

Molla Ahmed’in Jandarma Onbaşı rütbesi ile Romanya’ya sevkedildiğini ilk mektubunda görmekteyiz. Mektupta Molla Ahmed İstanbul’dan Balkan’lara nasıl sevk edildiğini anlatmakta, babası Ali Onbaşı’yı Tren Gar’ında göremediğini büyük bir üzüntüyle aktarmaktadır. Aile arasında anlatıldığına göre Ali Onbaşı da bu sırada İstanbul’da Selimiye Kışlası’nda askermiş. Oğul Ahmed, babasını göremeden Sirkeci Garından ayrılarak şehit olacağı diyara doğru yola çıkmış ve bir daha görüşmeleri nasip olmamış.

Mektubun ilk kısmında annesinden beş vakit namazda dua bekleyen Molla Ahmed’in babasının ellerinden ve ayaklarından öperek beş vakit namazda dua istemesi ve biraderlerine candan selamı ana-babaya hürmet ve kardeşlere duyulan muhabbeti gösteren çok ince ifadelerdir. Mektupta dikkat çeken bir diğer husus, Molla Ahmed’in aldığı birkaç liradan biraz artırarak memlekete göndermeye çalışmasıdır.  O zor şartlarda yapılan böyle bir fedakarlık gerçekten manidardır.

Romanya’da şehitlikte Molla Ahmed’in adı aşağıdaki mezar taşında işte böylece yazılı durmaktadır. Bu fotoğrafı merhum Şefik İşeri’nin kızı Begüm kardeşim Romanya’ya giderek bizzat çekmiş.

Molla Ahmed’in yazdığı mektuba geçmeden önce bu vesile ile tüm şehitlerimize Cenâb-ı Hak’tan rahmet diler, şefaatlerini niyaz ederiz.

Sevgili vâlideciğim,

Evvelâ mahsûsan selâm, ellerinden öperim. Beş vakitte hayır duâlarını talep eylerim. Pederim Ali Onbaşı geldi ise ellerinden ve ayaklarından öperek evkât-i hamsede [beş vakit namazda] hayır duâsını talep eylerim. Biraderim ….. ile diğer Ali Efendilere selâm ve gözlerinden öperim. Hemşirelerim Satı ve Emine hanımlara selam, gözlerinden bus eylerim.

Vâlidem, oğlunuzun halinden suâl olunur ise hamd olsun vücudum sağ sâlim sizlerin hasret-i iştiyakınızdan başka kederim yoktur. Ol Cenâb-ı Allah bir dahi dünya gözüyle görüşüp ve kavuşmak nasip eyleye, âmin! Şimdi ise size birkaç söz ile halimi beyan ideceğim. Her ne kadar baş ağrıdır isek de kusura lâ nazar ediniz [kusura bakmayınız]. 9 Mart 1328 yevm-i Cuma günü Dersaadet Jandarma Efrâd-ı Cedîde Mektebi’nden aliyyü’l-alâ  şehadetnâme alıp mezkur sabah Sirkeci İstasyonundan râkiben [binerek] Manastır’a [sayfa yırtılmış] olunduk. Ol vakit ise pederimi göremedim, çok merak ettim. Halbuki Cumartesi günü pederim memlekete gideceği dayım Mustafa Çavuş’tan malum oldu. İki dakika kadar dayım Mustafa Çavuş’la konuştum. Hemen tren-i mezkûrun hareket etmesi yakındı. Bir de geldim tren hareket etti. Biz ise yüz seksen beş kişi Manastır Alayına sevk olunduk. Çok memleketten geçtik, Siroz’a geldik. Bir saat kadar gezindik. Selanik’te yirmi dört saat kadar gezdik. Ha şurası hatırımdan çıktı, Sirkeci İstanbul’dan ayrıldığım vakit tren hareket edince pederim göremedim. Sizler de hatırıma geldiniz. Üç defa “Padişahım çok yaşa” kelimesiyle hemen tren hareket etti. Ol vakit ise elveda diyerek yüreğim hazin hazin geçmekte idi. Şimdi gelelim Selanik’ten 11 Mart 1328 yevm-i Pazar günü sabah zevali saat yedide hareket idüp 11 Mart Pazar günü Manastır’a muvâsalat ettik. İki gün Manastır’da gezdik. Bizleri sancaklara taksim ettiler. Otuz dört kişi Görce Taburu’na, doksan Debre Jandarma Taburu’na, biz ise otuz Jandarma İlbasan Taburu’na sevk ettiler. Şimdi ise İlbasan Sancağı’nın jandarma karakolunda istihdam olunduk. Hamd olsun kaderim iyi imiş. Bu Rumeli’nde en ucuz en güzel sancak benim. Olduğu kadar aynı bizim Çankırı sancağına benziyor fakat oradan daha güzel. Ekmek ….. bir kuruşa, yoğurt, yağ, zeytin, tütün, altmış para iki kuruşa ….. Yekün elli para, altmış para ve ….. çok ucuz memleket. Şurası var ki Türkçe bilmez çoktur. Yekün Arnavut. Şimdi ise mezkur şehrimizde tensîkât yeni icra oluyor. Yeni hükümete alışıyorlar. Adamları çok Müslümandırlar. Bir de tayınlarımız ikiyüz on kuruştur. Beş olarak … elbise parası devlet tarafından bu Mart itibariyle inşallah memlekete birkaç lira ile var. Cenab-ı Allah emr-i ihsan eylerse ve hem de sizler sıkıldınız da birkaç kuruş gönderirim beyan ediniz.

Ol tarafta amucalarım oğlu Efe Mehmed Ağa’ya, biraderi Kamil ve diğer Ali ağalara, validesi kadına ve hemşiresi Fatma kadına, diğer amuca oğlu Osman, validesi Tokul Ana’ya, kerimesi Fatma kadına, Halam Emine Hanım’a, amucam Mustafa Ağa’ya, mahdumu Yunus Kethudâ’ya, hanesi tarafına, halam oğlu Eyüp Ağa’ya, Dayım Ali Çavuş, Büyük Teyzem kadına, halam Nazife kadına, mahdumu Hüseyin Efendi, kerimeleri kadına, Dayım Ömer Ağa’ya, validesi Böcü Ebe’ye, hanesinde bulunanların cümlesine, saymakla baş olmaz, … akraba-yı taallukatın cemisine selam tebliğ ediniz. Bu tarafta havadis yoktur. Tarafınızda her ne güna havâdis var ise beyan ediniz. Baki sağ olunuz. Mektubun cevabını ihmâl etmeyiniz.

Onbaşı Jandarma Ahmed                              21 Mart 1328 Çarşamba