Hakkı DURAN
Selahattin İnal, 1925 yılında Fırıncı Hacı Şükrü’ nün 4 oğlundan en küçüğü olarak Çankırı’da doğdu. Annesi Nafia Hanım’dır. İlk ve orta öğrenimini Çankırı’da devam ettirdiği yıllarda ağız armonikası ve mandolin çalarak müzikle tanıştı. Müzik yeteneğini fark eden ağabeyinin İstanbul’dan getirdiği kemanı eline aldığında 15 yaşındaydı. Ankara radyosu Türk musikisi yayınlarından dinlediği kemânî Hakkı Derman’a duyduğu hayranlık kendisi için teşvik edici olmuştur.
Selahattin İnal, lise öğrenimini Ankara Gâzi Lisesi ve İstanbul Işık Lisesinde tamamladı.
Ankara’da okurken tanıştığı ve ölene kadar birlikte olduğu arkadaşlarından -özellikle Ferit Sıdal ile- müzik çalışmalarını yoğunlaştırdı. İstanbul’da bulunduğu yıllarda mânevi hocası Hakkı Derman’ın büyük teşvik ve desteğini gördü. Ayrıca dönemin önemli müzisyenleri ile tanışarak arkadaşlık etti, çalıştı ve sanatını geliştirdi.
1949 yılında Elife Hanım ile evlendi. İki erkek ve üç kız evlat sahibi olan Selahattin İnal, sekiz torunu henüz çok küçükken 7 Mayıs 1982 tarihinde 57 yaşında aramızdan ayrılmıştır.
RADYODA KEMAN SANATÇISI
Yedek subay olarak askerlik görevini tamamladıktan sonra 1952 yılında Ankara radyosuna keman sanatçısı olarak giren Selahattin İnal, vefatına kadar, keman sanatçılığı, şeflik ve hocalık yapmıştır. Radyo hayatının ilk yıllarında Ferit Sıdal [1] ve Nevzat Sümer [2] ile uyumlu bir saz üçlüsü oluşturmuşlardır. Ayrıca canlı yayın yapılan dönemlerde, Vecihe Daryal [3], Vedia Tunççekiç [4], Aslan Hepgür [5], Erköse kardeşler [6], Ekrem Güyer [7] yakın arkadaşları olup birlikte çok beğenilen programlar yapmışlardır.
Koro ve program şefliklerinde de başarılı olan sanatçının yönettiği “5 Ses, 5 Saz” isimli program, halk tarafında uzun yıllar ilgi ve zevkle takip edilmiştir.
Müzik câmiasında en iyi refâkat kemancılarından biri olarak kabul edilen Selahattin İnal, 1957 yılında itibaren hemen hepsi meşhur olmuş ve güncelliğini kaybetmeyen 60 civarında şarkı bestelemiştir.
ÜNLÜ SOLİSTLERİN VAZGEÇİLMEZ REFÂKATÇISI
Radyo çalışmaları devam ederken memleketimizin birçok kentinde ve yurtdışında konserler vermiş ve ünlü gazinolardaki çalışmalarıyla halkımızın karşısına çıkmıştır. Devrin ünlü sanatçıları benzersiz refâkat tekniği ve ustalığı nedeniyle Selahattin İnal ile çalışmayı tercih etmişlerdir. Zeki Müren, Muallâ Mukadder, Ziya Taşkent, Muazzez Abacı, Emel Sayın, Sevim Çağlayan, Nesrin Sipahi ve Behiye Aksoy başta olmak üzere tanınmış birçok sanatçıya defalarca eşlik etmiştir [8].
Selahattin İnal’ın Türk müziğine en önemli katkılarından birisi de özellikle sözlü eserlerin prozodi [9] ve diksiyon hatalarının düzeltilerek TRT arşivinin düzenlenmesi ve nota birliğinin temini çalışmalarıdır.
MÜZİSYENLERİ ÖRGÜTLEME ÇALIŞMALARI
Sanatçı, 1966 yılından itibaren müzisyenlerin örgütlenmesi çabalarıyla dikkati çeker. Halil Aksoy ve Nevzat Sümer ile müzisyenleri bir sendika çatısı altında toplamaya çalışmış ve başarmışlardır. 70’li ve ölümüne kadar 80’li yıllarda Türkiye Müzisyenler Sendikası genel sekreterliği görevini yürütmüştür.
Esprili, hazırcevap bir kişiliği olan Selahattin İnal, herkes tarafından sevilen ve sayılan bir sanatçı olmuştur. Erken yaşta vefatı, Türk Mûsikîsi adına da büyük bir kayıptır.
SELAHATTİN İNAL’IN BESTEKÂRLIĞI
Kaynaklara göre, Selahattin İnal’ın ilk bestesi, 1947 yılında yaptığı güftesi Hüseyin Rifat Bey’e ait
“Gönül her gördüğün dildâre birden müptelâsın” adlı şarkıdır. Bundan sonra vefatına kadar beste tekniği sağlam, duygulu ve dillerden düşmeyen şarkılar besteledi.
Bestelerinden çoğu meşhur ses sanatkârları tarafından plağa okunmuştur. Zeki Müren, Behiye Aksoy, Nesrin Sipahi, Yaşar Özel, Mualla Mukadder, Sevim Deran, Mustafa Sağyaşar ve Sevim Çağlayan bir veya birden çok eserini plağa okumuşlardır.
NOT: Bu yazı, talebim üzerine Dr. Gürdal İnal tarafından e-posta ile gönderilmiş bilgilere dayanmaktadır. Küçük ifade değişiklikleri dışında Gürdal İnal‘a ait demek daha uygundur. Dipnotlar şahsıma aittir. Yazı ilk defa 2008 yılında sitenin önceki versiyonunda yayımlanmıştır.(Hakkı Duran)
_________________________________________________________-
[1] Ferit Sıdal(1925-2001), Bestekar, tanbur sanatçısı.
[2] Nevzat Sümer(1927-.), Kanun sanatçısı ve şef.
[3] Vecihe Daryal(1914-1970), Kanun sanatçısı.
[4] Vedia Tunççekiç(1914-1983), Klasik kemençe sanatçısı.
[5] Aslan Hepgür, Keman sanatçısı ve bestekâr.
[6] Erköse kardeşler, (Selahattin, Barbaros vd. geniş bir müzisyen aile)
[7] Ekrem Güyer (1921-1954), Bestekâr ve ses sanatçısı.
[8] Burada sayılan isimler, Türk Musikîsinin en iyi icrâcıları olarak üç büyük şehrimizdeki gazinoların yıldızlarıydı. En iyi saz sanatçılarını refâkatçı olarak tercih etmeleri doğaldır.
[9] Prozodi: Bestecilikte güfteyle beste arasında öğrenim ve icrayı kolaylaştıran tabiî akış ve teknik denge (Cinuçen Tanrıkorur, Osmanlı D. Türk Musikisi.208-209).
Çankırı Araştırmaları Sitesi 